پیشرفت شگفت‌انگیز ۱۴ درصدی پتروشیمی ابن‌سینا پس از ۱۷ سال
پروژه پتروشیمی ابن‌سینا همدان مستقر در منطقه ویژه جهان‌آباد پس از گذشت ۱۷ سال، شاهد پیشرفت شگفت‌انگیز ۱۴ درصدی است!
به گزارش خبرگزاری پتروشیمی ایران(ایپنا)؛ بیست‌وسوم اردیبهشت‌ماه بود که استاندار همدان در ستاد سرمایه‌گذاری استان از لزوم تعیین تکلیف پروژه ۱۷ ساله پتروشیمی ابن سینا همدان در آینده نزدیک خبر داد؛ این درحالی است که صنعت پتروشیمی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های توسعه‌دهنده و ارزش‌افزا، در ادامه زنجیره صنایع نفت و گاز قرار دارد. به‌گونه‌ای که جهت بیان اهمیت صنعت پتروشیمی، ذکر این نکته کافی است که در میان صنایع موجود با فعالیت زنجیره‌ای، این صنعت طولانی‌ترین زنجیره تولید محصولات (مشتق‌شده نفتی) را به خود اختصاص داده است.
بنابراین با توجه به فراوانی مواد اولیه، ایجاد فرصت‌های شغلی، انتقال فناوری‌های پیشرفته و مهم‌تر از همه ارزش‌افزوده چشمگیر، باعث شده است که در برنامه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی به این صنعت توجه بیشتری شده و احداث مجتمع‌های پتروشیمی طی دو دهه اخیر در مناطق مختلف کشور در اولویت قرار گیرد؛ اما گویی این مهم در استان همدان به‌گونه‌ای دیگری رقم خورده، زیرا طی دو دهه اخیر با وجود جذب سرمایه‌گذار، در این حوزه همچنان به‌جای پیشرفت شاهد پسرفت کار بوده و هستیم. به‌طوری که سال‌ها است مشکلاتی همچون تأمین آب، سرمایه در گردش، تأمین خوراک و غیره مطرح بوده، البته طی چند سال اخیر بارها و بارها در گفت‌وگو با مجریان طرح، نمایندگان سرمایه‌گذار در این بخش و همچنین مدیران دستگاه‌های دولتی متولی و حتی نمایندگان مجلس درخصوص چرایی عدم موفقیت در این بخش گفت‌وگوهایی را ترتیب داده‌ایم، اما همان‌طور که عنوان شد، پس از گذشت ۱۷ سال از مطرح شدن اجرای پروژه پتروشیمی ابن‌سینا در همدان آنچه امروز از اجرای پروژه در اراضی منطقه ویژه جهان‌آباد قابل مشاهده است، زمین مسطح شده و دیوارچینی بوده! بنابراین بر آن شدیم تا بار دیگر با فردی مطلع در این خصوص و همچنین ظاهر پورمجاهد، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
یک فرد آگاه با اشاره به وضعیت فعلی این پروژه در منطقه ویژه جهان‌آباد با اشاره به آنکه نخستین مشکل همچنان به حوزه تأمین آب بازمی‌گردد، اظهار کرد: نیاز آبی این پروژه به‌صورت سالانه چهارونیم میلیون متر مکعب است.
وی افزود: پس از کش‌وقوس‌های فراوان، سرانجام قرار شد منبع تأمین‌کننده آب، پساب شهر همدانی باشد که از طریق یک خط لوله به نیروگاه شهیدمفتح منتقل شده است.
این فرد مطلع با بیان آنکه قرار است انشعابی از این خط لوله به پروژه تخصیص یابد، اذعان کرد: اخیراً در مکاتبه‌ای از سوی مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی اعلام شد مشکل سه میلیون متر مکعب آب مورد نیاز از این طریق با موافقت مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای و با هماهنگی وزارت نیرو مرتفع شده است؛ بنابراین برای مابقی (یک‌ونیم میلیون متر مکعب) می‌بایست با شرکت آبفای استان به توافق برسید.
وی ادامه داد: بنابراین در پیگیری‌هایی که برای تحقق این موضوع داشتیم، مدیرعامل شرکت آبفا در مکاتبه‌ای اعلام کرد به‌ازای تخصیص این آب، شرکت پتروشیمی می‌بایست در اجرای شبکه‌های این شرکت سرمایه‌گذاری کند.
این فرد مطلع با تأکید بر آنکه شرکت در واکنش به این خواسته اعلام کرد که سرمایه‌گذاری در این بخش از توان ما خارج است چراکه طی سال‌های اخیر با توجه به نوسان قیمت ارز هزینه‌های شرکت روزبه‌روز بیشتر می‌شود، گفت: به نظر می‌رسد حتی طرح نیز دچار مشکل شده و دیگر نمی‌توان به سودده بودن آن امید بست.
وی افزود: البته این بحث خرید آب، مشارکت و یا سرمایه‌گذاری در اجرای شبکه در اساسنامه، طرح توجیهی و قرارداد اولیه وجود ندارد و به‌نوعی تحمیل بار مضاعف بوده، حال آنکه در شرایط اقتصادی فعلی اجرای چنین طرحی از توان شرکت خارج است.
این فرد مطلع با بیان آنکه پیگیری‌‌ها در حد مکاتبه بوده و شرکت درخواست جلسه حضوری داشته، عنوان کرد: به دنبال آن هستیم که از طریق جلسه حضوری، این مشکل را با حضور کارشناسان دو طرف مرتفع کنیم.
این فرد آگاه با بیان آنکه مشکل بعدی به تأمین خوراک پتروشیمی از خط لوله پلی‌اتیلن غرب کشور بازمی‌گردد که خوشبختانه این مسئله از سوی مدیر پیشین شرکت تا حد بسیار خوبی حل شد و حتی ردیف بودجه نیز به این امر اختصاص یافته است، اذعان کرد: مشکل افزایش سرمایه نیز یقیناً با حل مشکل آب و خوراک حل‌شدنی بوده، زیرا ۲۰ درصد سهام شرکت دولتی است.
وی با بیان آنکه برابر اصل ۹۹ قانون می‌بایست این ۲۰ درصد به بخش خصوصی واگذار شود و هرساله سازمان خصوصی اقدام به برگزاری مزایده کند اما از آنجایی که طی سال‌های اخیر پیشرفتی در پروژه صورت نپذیرفته تاکنون حتی یک سرمایه‌گذار نیز پای کار نیامده، اذعان کرد: امسال به نظر می‌رسد شرکت سرمایه‌گذار فعلی به دنبال پیشرفت کار در بستر حل مشکلات است.
این فرد مطلع با بیان آنکه پیش‌بینی‌ها برای پیشرفت کار طی سال جاری ۳۵ درصد است، خاطرنشان کرد: به همین منظور طی دو هفته گذشته ماشین‌آلات جدیدی به تجهیزات شرکت افزوده شد و درعین‌حال جاده‌های دسترسی مجدداً سامان‌دهی شدند.
این فرد آگاه با تأکید بر آنکه اخیراً سازمان صنعت، معدن و تجارت استان نیز پیگیر رفع مشکلات شرکت است و حتی هفته گذشته به دنبال برگزاری جلسه‌ای بود، ابراز کرد: البته شرکت خواهان لغو این جلسه شد، زیرا اطلاع‌رسانی درستی برای حضور مدیرعامل شرکت پتروشیمی انجام نشده بود، به‌گونه‌ای که ساعت ۱۰ صبح خواهان برگزاری جلسه‌ای برای ساعت یک بعد ظهر شدند، حال آنکه امکان هماهنگی و حضور مدیرعامل از آنجایی که در تهران مستقر هستند، وجود نداشت.
وی افزود: البته قرار شد جلسه طی هفته جاری برگزار شود که هنوز خبری نیست.
این فرد مطلع در بخش دیگری از سخنان خود با بیان آنکه البته مشکل پتروشیمی با سازمان میراث فرهنگی نیز همچنان پابرجاست، اذعان کرد: این عزیزان در اقدامی با دریافت مبلغی تحت عنوان طرح نجات‌بخشی قسمت باستانی سایت پتروشیمی ابن سینا، دو دیوار باستانی را از زیر خاک بیرون کشیده و به همان منوال بدون هیچ حفاظی در معرض باد و بوران قرار دادند و متأسفانه دیوارها از بین رفت و تنها کاری که انجام دادند، تملک یک هکتار از اراضی بود.
وی با بیان اینکه همچنان میزان پیشرفت کار ۱۴ درصد است، گفت: واقعیت امر این است که به‌دلیل مشکلات، طی چند سال اخیر شاهد هیچ‌گونه فعالیتی در پتروشیمی ابن سینا نبوده‌ایم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان نیز با تأکید بر اینکه هفته گذشته خواهان برگزاری جلسه با مدیران پتروشیمی شدیم که متأسفانه برنامه را تغییر دادند، گفت: با مجوز از وزارت نیرو سه میلیون متر مکعب آب از محل پساب به این پروژه تخصیص داده شده است.
ظاهر پورمجاهد با بیان اینکه درحال حاضر سرمایه‌گذار خواهان تأمین چهارونیم میلیون متر مکعب آب از استان است، اظهار کرد: حال آنکه اکنون با توجه به ظرفیت تصفیه‌خانه، امکان تأمین بیش از این میزان فراهم نیست.
وی با بیان اینکه ما خواهان شروع کار و پای کار آمدن سرمایه‌گذار با توجه به تأمین سه میلیون متر مکعبی آب هستیم، تصریح کرد: بارها عنوان شده است که برای تأمین مابقی نیاز آبی شرکت قرارداد خواهیم بست.
پورمجاهد با نقد عملکرد و رفتار سرمایه‌گذار پتروشیمی ابن سینا، گفت: با توجه به فراهم بودن بستر برای آغاز به‌کار در این پروژه، واقعاً نمی‌دانم مشکل سرمایه‌گذار چیست.
وی با تأکید بر اینکه به نظر می‌رسد این عزیزان اراده تسریع در روند کار را ندارند، اذعان کرد: یقیناً در جلساتی که طی چند روز آتی برگزاری خواهد شد، با سرمایه‌گذار اتمام حجت خواهیم کرد.
این مقام مسئول بیان کرد: به مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی نیز ابلاغ شده است که اگر شرکت سریعاً شروع به‌کار نکند، زمین واگذارشده به سرمایه‌گذار را پس خواهیم گرفت و در اختیار سرمایه‌گذار جدید خواهیم گذاشت.
وی در واکنش به این مطلب که گویا در قرارداد و اساسنامه این شرکت خرید آب و یا سرمایه‌گذاری برای اجرای شبکه به‌ازای تأمین مابقی آب وجود ندارد، گفت: مشکل این است که سرمایه‌گذار به دنبال آن بوده که کلیه منابع مورد نیاز را از طریق استان دریافت کند، حال آنکه ما نمی‌توانیم کلیه منابع استان را در خدمت یک سرمایه‌گذار بگذاریم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان با تأکید بر اینکه ۱۰۰ هکتار زمین در اختیار این سرمایه‌گذار قرار دادیم، اذعان کرد: تأمین سه میلیون متر مکعب آب در شرایط فعلی کار آسانی نیست، بااین‌وجود طی پیگیری‌های انجام‌شده درحال حاضر این مجوز توسط استان از وزارتخانه دریافت شد؛ بنابراین اجرای مشترک ۲۲ کیلومتر خط لوله انتقال آب خواسته زیادی از سرمایه‌گذار نیست.
وی با بیان اینکه می‌بایست خواسته‌های سرمایه‌گذار در وسع و توان استان باشد، گفت: نمی‌توان به‌ازای حمایت یک سرمایه‌گذار دیگر واحدهای بزرگ تولیدی را نادیده گرفت.
مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد داستان پتروشیمی ابن سینا همدان این‌روزها به هفت‌خان رستم شباهت بسیار دارد که پس از گذشت از هر خان، خان دیگری پیش روی استان و سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد؛ به‌گونه‌ای که پس از ۱۷ سال، همچنان شاهد پیشرفت ۱۴ درصدی در پروژه هستیم. البته دراین‌بین عدم توجه دقیق در حین عقد قرارداد بین طرفین شاید بیشترین آسیب را در حوزه جذب سرمایه‌گذار به استان وارد کرده است، به‌طوری که اجرای یک پروژه بنا به ابهامات موجود، بیش از ۱۷ سال به طول می‌انجامد و این زمان به‌هیچ‌وجه با ساختار اقتصادی استانی همچون همدان بنا به محدودیت‌های مالی و منابعی، قابل قبول نیست. بنابراین انتظار می‌رود مسئولان جهت جذب سرمایه‌گذار در این وادی با جدیت بیشتری ورود کرده و با مد نظر قرار دادن کلیه الزامات، نسبت به عقد قرارداد با سرمایه‌گذار اقدام کنند.