واردات یک میلیارد دلاری مشتقات پروپیلن در سال گذشته
نیاز کشور به مشتقات پروپیلن از جمله اکریلونیتریل، پروپیلناکساید، اکریلیکاسیدها و کیومن از طریق واردات تامین میشود، درحالیکه میتوان با ایجاد مشوقهای اقتصادی برای ساخت پتروشیمیهای خوراک LPG مانع از صرف یک میلیارد دلار از منابع ارزی کشور شد.
به گزارش خبرگرازی پتروشیمی ایران(ایپنا)؛ گزارشهای مراکز معتبر جهانی نشان میدهد که در حال حاضر مصرف LPG بهعنوان سوخت خانگی و حمل و نقل درحال کاهش است و بسیاری از کشورهای دنیا، بهخصوص کشورهای صاحب تکنولوژی صنایع پتروشیمی، از LPG بهعنوان خوراک صنایع پتروشیمی استفاده میکنند. خوراکی که میتواند به واسطه فرآیندهای مختلف پتروشیمی، به محصولاتی نظیر اتیلن، پروپیلن و بوتادین تبدیل شود و قیمت حدود ۴۰۰ دلار به ازای هر تن LPG را به حدود ۱۰۰۰ دلار به ازای هر تن برساند.
در این راستا مصطفی سعیدی، کارشناس نفت و انرژی با اشاره به ضرورت احداث پتروشیمیهای خوراک LPG، به کاربردهای پروپیلن تولیدی از این ماده در صنایع مختلف پرداخت و گفت: یکی از مواد تولید شده در پتروشیمیهای خوراک LPG که از پروپان حاصل میشود پروپیلن است. در کشور ما اکثر پروپیلن تولید شده به پلی پروپیلن تبدیل میشود که این ماده در صنایع مختلف از جمله صنعت خودروسازی کاربرد دارد. اما مواد بسیار دیگری هم میتوان از پروپیلن تولید کرد که ما تاکنون به آن ورود نکرده ایم و لذا برای تامین مواد اولیه نیازمند واردات آن محصولات هستیم.
وی در ادامه اظهار داشت: محصولات تولیدی از پروپیلن به چند قسمت اصلی تقسیم میشوند که میتوان از اکریلونیتریل (Acrylonitrile)، پروپیلناکساید، اکریلیکاسیدها، کیومن، بوتیل آلدهید و ایزوپروپانول نام برد. متاسفانه این محصولات در کشور تولید نمیشوند و همه نیاز کشور به این محصولات از طریق واردات تامین میشود. درحالیکه در صورت ایجاد مشوقهای اقتصادی برای ساخت پتروشیمیهای خوراک LPG، نیازی به واردات آنها نبوده و لازم نیست طبق آمار حاصله سال گذشته چیزی حدود ۱ میلیارد دلار برای واردات آنها صرف کنیم.
* کاربرد گسترده زنجیره پاییندستی پروپیلن درصنایع مختلف
سعیدی با اشاره به کاربردهای محصولات زیرمجموعه اکریلونیتریل گفت: از اکریلونیتریل، پلاستیکهای ای.بی.اس (ABS) ساخته میشود که در ساخت سختافزارهای کامپیوتر کاربردهای فراوانی دارد. یا مثلا اس.ای.ان (SAN) پلیمر معروفی است که ماده اولیه ABS است و در صنایع الکترونیک استفاده میشود. همچنین از اکریلیک فایبرها که زیرمجموعه اکریلونیتریلها هستند هم در صنعت نساجی استفاده میشود و یا ان.بی.آر (NBR) که از اکریلونیتریلها تولید میشود در صنعت لاستیک کاربرد فراوانی دارند که البته ما همه این مواد را به صورت خام وارد میکنیم.
این کارشناس حوزه نفت و انرژی درباره کاربردهای پروپیلناکسایدها توضیح داد: پروپیلناکسایدها هم زیرمجموعه زیادی دارند که مثلا پلییولها یکی از آنها است. پلییولها در ادامه زنجیره تبدیل به پلیاورتان میشوند که در صنایع مختلفی از جمله یخچال سازی کاربرد دارند و اتفاقا به دلیل مصارف گسترده پلیاورتان رتبه اول واردات مواد پلیمری در ایران مربوط به این ماده میشود. از دیگر زیرمجموعههای پروپلین اکسایدها، حلالها هستند که در صنایع رنگ و تولید جوهر استفاده میشود.
وی با اشاره به کاربردهای کیومنها و اکریلیکاسیدها گفت: در زیرمجموعه های کیومن، فنول ها در صنایع ساختوساز و مصالح ساختمانی کاربرد دارند. همچنین استون تولید شده از کیومن در صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده میشود. از اکریلیکاسیدها نیز در تولید پوشک بچه و سایر محصولات بهداشتی جذبکننده استفاده میشود که در حال حاضر جزء اقلام وارداتی کشور هستند. پلیاکریلیک ها نیز که زیرمجموعه اکریلیکاسید هستند در زمینه رنگ و پوششدهی کاربرد دارد.
* واردات یک میلیارد دلاری مشتقات پروپلین در سال گذشته
سعیدی در ادامه با اشاره ضرورت افزایش ظرفیت تولید پروپیلن در کشور گفت: مواردی که بنده از کاربردهای محصولات تولیدی از پروپیلن توضیح دادم تنها گوشهای مجموعه کاربردهای این ماده در صنایع پاییندستی پتروشیمیهای خوراک LPG است که سال گذشته یک میلیارد دلار صرف واردات آنها شد. متاسفانه ظرفیت تولیدی پروپیلن در ایران کم است و در حال حاضر سالانه فقط یک میلیون تن از این محصول در داخل کشور تولید میشود. لذا ضمن آنکه این رقم باید افزایش یابد، لازم است تولید به سمت زنجیره های پاییندستی این محصول نیز حرکت کند.
این کارشناس نفت و انرژی در پایان تاکید کرد: پروپیلن بسته به نوع خوراک واحدهای پتروشیمیایی از روشهای مختلفی مثل PDH و کراکینگ به دست میآید. مثلا اگر خوراک ورودی نفت باشد میتوان این نفت را به نفتا تبدیل کرد و سپس از نفتا پروپیلن تولید شود. یا مثلا از گازهای ریفاینری که در واحد تصفیه نفت پالایشگاهها تولید میشود نیز LPG و پروپیلن به دست می آید. بنابراین با توجه به ضرورت کاربرد پروپیلن در صنایع مختلف، ما باید حجم تولید این ماده را در داخل افزایش دهیم و در عین سایر زنجیره های آن را نیز تولید کنیم.