راه‌اندازی ابزارهای نوین ارزی برای تقویت سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و پتروشیمی
به گزارش خبرگزاری پتروشیمی ایران (ایپنا)،علی شهیدی، مدیر ارز بازرگانی و عملیات ارزی مرکز مبادله ایران، با تشریح آخرین برنامه‌های این مرکز در حوزه تأمین مالی ارزی گفت:در نیمه دوم امسال بخش‌های جدیدی از بازار معاملات ارز به‌صورت مرحله‌ای راه‌اندازی میشود که هدف اصلی آن، ایجاد بسترهای مطمئن برای گردش سرمایه و حمایت از صادرکنندگان و سرمایه‌گذاران بزرگ است.
وی افزود: در کنار بازار معاملات، ما در مرکز مبادله برای نخستین‌بار ابزارهایی با رویکرد تأمین مالی طراحی کرده‌ایم که شامل دو بخش اصلی انتشار اوراق ارزی و طرح پیش‌فروش ارز است، این ابزارها می‌توانند منابع خرد و کلان را از فعالان اقتصادی جذب کرده و در اختیار طرح‌های اولویت‌دار صنعتی قرار دهند.
شهیدی با اشاره به تجربه کشورهای مختلف در استفاده از اوراق ارزی برای توسعه سرمایه‌گذاری، اظهار کرد:در بسیاری از اقتصادهای نوظهور، اوراق ارزی بخش قابل توجهی از منابع مالی بنگاه‌ها را تشکیل می‌دهد، اما در ایران به دلیل محدودیت‌های ساختاری و نوسانات ارزی، این ظرفیت کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.
به گفته او، هدف مرکز مبادله، نهادینه‌کردن ابزارهای مالی ارزی و کاهش وابستگی سرمایه‌گذاری به منابع ریالی است.
وی توضیح داد: فرایند اجرایی طرح‌های جدید بر پایه شفافیت و سرعت عمل طراحی شده است: شرکت‌ها پس از ثبت سفارش وارد فاز تخصیص منابع می‌شوند و نیازی به طی مراحل پیچیده بانکی ندارند، اوراق توسط ناشر تخصصی منتشر و پس از تأیید بانک مرکزی، در بازار سرمایه عرضه میشود، کارمزد انتشار در سال نخست بین نیم تا یک و نیم درصد تعیین شده که با مشاوره تأمین سرمایه و نظارت دقیق اجرا خواهد شد.
به گفته شهیدی، این مدل در بلندمدت می‌تواند به یکی از ارکان اصلی تأمین مالی پروژه‌های بزرگ بدل شود، چراکه علاوه بر تأمین منابع ارزی، موجب تقویت شفافیت و نظم در جریان بازپرداخت‌ها نیز میشود.
وی افزود: مدت سرمایه‌گذاری‌ها بین یک تا چهار سال تعیین شده است و اصل سرمایه از محل صادرات شرکت‌های بانی بازپرداخت خواهد شد. صادرکننده پس از انجام صادرات، تعهدات خود را از محل ارز صادراتی تسویه می‌کند.
شهیدی در بخش دیگری از سخنان خود به طرح تأسیس صندوق‌های ارزی با مجوز بانک مرکزی اشاره کرد و گفت:این صندوق‌ها می‌توانند منابع ارزی مردم را از طریق حواله یا اسکناس جذب کنند. برآورد ما نشان می‌دهد بیش از سه میلیارد دلار ارز نزد مردم وجود دارد که می‌تواند به‌صورت شفاف و قانونی در مسیر سرمایه‌گذاری مولد قرار گیرد.
وی درباره طرح پیش‌فروش ارز نیز توضیح داد:این طرح حدود سه تا چهار ماه پیش در بانک مرکزی نهایی شد و هدف آن، ایجاد ابزار پوشش ریسک برای صادرکنندگان و واردکنندگان است، به‌عنوان مثال، صادرکننده‌ای که قرار است شش ماه آینده صادرات انجام دهد، می‌تواند از هم‌اکنون ارز خود را پیش‌فروش کند و معادل ریالی آن را تا ۳۰ درصد نقداً دریافت کند.
به گفته او، در این سازوکار رقابتی، قیمت ارز آینده بر اساس حراج تعیین میشود.
شهیدی افزود:اگر فرض کنیم نرخ ارز یک سال آینده ۱۲۰ هزار تومان پیش‌بینی شود و نرخ فعلی ۱۰۰ هزار تومان باشد، صادرکنندگان و واردکنندگان بر سر نرخ رقابت می‌کنند و در نهایت معامله‌ای شفاف و رسمی انجام میشود که هم به ثبات بازار و هم به تأمین نقدینگی بنگاه‌ها کمک می‌کند.
مدیر ارز بازرگانی و عملیات ارزی مرکز مبادله تأکید کرد که هدف این برنامه‌ها صرفاً کنترل بازار ارز نیست، بلکه ایجاد پیوند میان سیاست ارزی و سیاست صنعتی کشور است.
وی خاطرنشان کرد: بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و پتروشیمی ماهیت ارزی دارد؛ بنابراین تأمین مالی این طرح‌ها باید از مسیرهای ارزی و ابزارهای نوین انجام شود تا ضمن کاهش فشار بر منابع ریالی، بازدهی بلندمدت برای سرمایه‌گذاران ایجاد شود.
شهیدی در پایان گفت::مرکز مبادله ایران تلاش دارد با همکاری سازمان بورس، بانک مرکزی و بخش خصوصی، اکوسیستمی منسجم برای تأمین مالی ارزی شکل دهد. این اکوسیستم می‌تواند هم به ثبات بازار ارز کمک کند و هم موتور سرمایه‌گذاری در بخش‌های راهبردی کشور را روشن نگه دارد.
