تخفیف خوراک گازی به پتروشیمی‌های متانول‌ساز؛ از جیب مردم، به سود کشور خریدار
به گزارش خبرگزاری پتروشیمی ایران(ایپنا)، یکی از تاکید‌های مهم و همیشگی رهبری انقلاب، فاصله گرفتن از خام فروشی منابع هیدروکربوری کشور و توسعه زنجیره ارزش افزوده محصولات حاصل از نفت و گاز است. صنعت پتروشیمی، بهترین عرصه برای تحقق این امر به شمار می‌رود؛ اما این نکته را باید در نظر بگیریم که تعریف صحیحی از توسعه زنجیره ارزش افزوده در صنعت پتروشیمی باید وجود داشته باشد چرا که در بسیاری از بخش‌های صنعت پتروشیمی شاهد تولید مواد خام اولیه (حلقه اول زنجیره) هستیم که به نوعی خام فروشی است.
یکی از این محصولات، متانول است که خوراک و سوخت واحد‌های این حوزه، به صورت یارانه‌ای است. تولیدکنندگان متانول خواهان اصلاح (کاهش) نرخ خوراک هستند؛ این در حالی است که این خواسته آن ها، مورد مخالفت وزیر نفت قرار گرفت. جواد اوجی درباره این خواسته تولیدکنندگان متانول گفته است که در ایران هم به‌دلیل ناترازی گاز در فصل سرد، نیاز به سرمایه‌گذاری قابل توجهی وجود دارد که در صورتی که در این بخش سرمایه‌گذاری نکنید به مشکل می‌خوریم، از سویی دیگر در این چند دهه فقط در بخش بالادستی صنعت پتروشیمی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. تولید و صادرات مواد خام و نیمه‌خام با این وضع اقتصادی نیست. چرا باید ۷۰ درصد محصولات پتروشیمی به صورت خام و نیمه‌خام صادر شود و تنها ۳۰ درصد وارد زنجیره ارزش در داخل شود؟ تأکید ما این است که این نسبت باید معکوس شود.
از طرفی، به گفته متخصصان کاهش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها کاهش درآمد‌های تبصره ۱۴ قانون بودجه را در پی دارد.
علیرضا کلاهی، صمدی رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران درباره اثر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در عایدی آنها، گفته بود: رقمی حدود ۸۰ میلیارد دلار برای صنعت پتروشیمی هزینه شده و حدود ۴۰۰ میلیارد دلار هم یارانه سوخت دریافت کرده اند، اگر بعد از این همه هزینه بازهم قادر به رقابت در فضای بین المللی نیستند، قصور از ناتوانی آنها است.
وی افزود: فاصله بهای صادراتی و وارداتی ما در مواد پتروشیمی یک به سه است. یعنی قیمت کالایی که وارد می‌کنیم ۳ برابر کالا‌هایی است که صادرمی کنیم. این آمار نشان می‌دهد که عمده کالا‌های صادراتی ما مواد اولیه و خام و با ارزش افزوده کم اقتصادی هستند. یکی از مصداق‌های آن، تولید بیش از اندازه متانول است.
**علت توسعه نیافتن زنجیره محصول متانول چیست؟
سعید محمدپور، کارشناس صنعت پتروشیمی در گفتگو با خبرنگار آنا با اشاره به اینکه عمده متانول تولید شده در کشور به یک یاز کشورهای شرق آسیا صادر می‌شود، گفت: متانول کاربرد و مصرف بالایی در داخل ندارد، به عبارتی دیگر مصرف داخلی از میزان تولید کمتر است بنابراین عمده تولید این محصول روانه بازار‌های صادراتی می‌شود.
وی ادامه داد: این فرآورده در حقیقت نوعی محصول اولیه در زنجیره محصولات پتروشیمی به شمار می‌رود. بهتر است این محصول را توسعه دهیم و تبدیل به پروپیلن که ارزش بیشتری دارد، کنیم. این در حالی است که یارانه خوراک تا حلقه متانول وجود دارد و در ادامه یارانه‌ای تعلق نمی‌گیرد، بنابراین ادامه توسعه حلقه این محصول برای سرمایه گذاران جذاب نیست.
به گفته محمدپور در حال حاضر که با چالش ناترازی و کمبود گاز رو به رو هستیم، باید با حراست بیشتری این کالای ارزشمند را در اختیار مصرف کنندگان قرار دهیم. به عبارتی باید گاز را در قالب خوراک یا سوخت به شکلی تخصیص دهیم که بیشترین نفع ملی و درآمد دولت را در پی داشته باشد نه اینکه یارانه به محصولی دهیم که بالغ بر ۷۰ درصد آن روانه بازار‌های صادراتی که درباره محصول متانول، متوجه بازار این کشور شرقی است، می‌شود.
