برگزاری تور تعالی با موضوع «استاندارد پایداری در مدیریت پروژه P5» به میزبانی شرکت صنایع پلیمر گچساران/ مروری بر تاریخ صنعت پتروشیمی در روز ملی صنعت پتروشیمی/ بساقزاده: رکوردهای قابلتوجهی در اجرای طرح پلیمر گچساران ثبت شده
به گزارش خبرگزاری پتروشیمی ایران (ایپنا)، به نقل از روابطعمومی شرکت صنایع پلیمر گچساران، در این دوره کارگاه ۱۲ ساعته، ابعاد مختلف استاندارد پایداری P5 و نمونههای کاربردی آن در پروژههای بینالمللی تشریح کرد.
در ابتدای این کارگاه، رئیس شورای سیاستگذاری جایزه تعالی صنعت پتروشیمی با تبریک روز ملی صنعت پتروشیمی به بیان تاریخچه صنعت پتروشیمی ایران، اقدامات انجام شده در دورههای مختلف در این صنعت و برخی چالشها و فرصتهای پیش روی این صنعت پرداخت.
علیمحمد بساقزاده با اشاره به شکلگیری صنعت پتروشیمی ایران با راهاندازی پتروشیمی شیراز با حضور رئیسجمهور وقت فرانسه و مقامات وقت در سال ۱۳۴۲ گفت: پتروشیمی شیراز بهنوعی تاریخچه صنعت پتروشیمی ایران است؛ در سال ۱۳۴۲ منطقه یک آن ایجاد شد، در سال ۱۳۵۹ گسترش یافت و سال بعد منطقه سه آن که محوریت کلر آلکالی داشت، راهاندازی شد. در ادامه، طرحهای توسعهای دیگری مثل طرح اوره و آمونیاک نیز در آن اجرا شد.
وی ادامه داد: گروه بعدی، پتروشیمی آبادان و پتروشیمی رازی بودند که با همکاری ایران و آمریکا اجرا شدند. اقدامات اجرایی در پتروشیمی رازی از سال ۱۳۴۶ شروع شد و در حدود سالهای ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲ به بهرهبرداری رسید و بلافاصله فاز دوم آن با طرحهای جدید آغاز شد. اینها مقدمهای بود تا حدود پنج سال قبل از انقلاب، ژاپنیها هم برای انجام مطالعات و اقدامات اجرایی وارد ایران شوند و شرکت پتروشیمی ایران و ژاپن را بنیان نهادند که بعدها تبدیل به پتروشیمی بندر امام شد.
رئیس شورای سیاستگذاری جایزه تعالی صنعت پتروشیمی، در ادامه با اشاره به دوران جنگ و توسعه در تاریخ صنعت پتروشیمی، اظهار داشت: با توجه به شرایط جنگ، کارها مدتی متوقف شد؛ اما صنعت پتروشیمی در همان زمان ۸ساله جنگ، طرحهایی مثل پتروشیمی شازند اراک، تبریز و اصفهان را تعریف و اجرا شد. بعد از جنگ، پتروشیمی ایران به سمتی رفت که سهام آن ایرانی شد و باتکیهبر تجربیات گذشته، گامهای بزرگتری برداشته شد. ابتدا سازمان منطقه ویژه طراحی و پروژههایی مانند فاز یک امیرکبیر، تندگویان و بوعلی اجرا شدند.
وی تصریح کرد: در فاز دوم، محوریت کار بر توسعه پارس جنوبی قرار گرفت. زمانی که اعلام شد قصد برداشت از گاز پارس جنوبی در ۱۰۰ تا ۱۲۰ کیلومتری دریا را دارند، ابتدا قرار بود گاز غنی پس از جداسازی میعانات در پالایشگاه، مستقیماً به شبکه سراسری سوخت تزریق شود. اما مدیران پتروشیمی پیشنهاد دادند که بهجای سوختن گاز غنی، آن را در اختیار پتروشیمی قرار دهند تا تفکیک شود؛ متان برای سوخت بازگردانده شود و ترکیبات باارزش مثل اتان، پروپان، بوتان و C5+ در زنجیره ارزش استفاده شود.
بساقزاده در بخش سوم به توسعه زنجیره ارزش و طرحهای منطقهای پرداخت و گفت: پس از بحثهای فراوان، پروژه پتروشیمی پارس برای بازیابی اتان تعریف شد که ارزش افزوده بسیار بالایی ایجاد کرد. این موفقیت باعث شد در فازهای بعدی پالایشگاهی (از فاز ۴ تا ۲۴) نیز واحد استحصال اتان دیده شود. در مواردی مثل فاز ۱۲ که ابتدا قصد داشتند به سمت LNG بروند، در نهایت تصمیم بر این شد که پترو پالایش کنگان ایجاد شود. این اقدامات زنجیرهای از واحدها مثل آریاساسول، پتروشیمی جم، کاویان و مروارید را شکل داد.
مشاور مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: همچنین توسعه در مناطق دیگر مثل منطقه ویژه مکران با سرمایهگذاری در زیرساختها آغاز شد. در منطقه پارسیان و سیراف نیز طرحهای مهمی تعریف شد. یکی از دستاوردهای مهم، جمعآوری گازهای مشعل (فلر) بود. در دهههای ۵۰ در مناطقی مثل اهواز، گازهای زیادی سوخته میشد و البته این مشعلها در آن زمان به یک جاذبه تبدیل شده بود و در آن ایام برخی خانوادهها میگفتند شام را برویم زیر فلر بخوریم، اما بعداً این گازها جمعآوری و در واحدهایی مثل بیدبلند، پالایشگاه هویزه (NGL 1200) و طرحهای دشت عباس و دهلران استفاده شد. هلدینگ خلیجفارس و هلدینگ باختر نیز مسئولیت جمعآوری گازهای مشعل در مناطق خوزستان، بوشهر و فارس را بر عهده گرفتند تا خوراک پایدار صنعت را تضمین کنند.
بساقزاده در بخش چهارم این تاریخ به بومیسازی و پروژههای نوین در سالهای اخیر پرداخت و گفت: طرحهای مهمی مثل پارک پلیاستایرن در عسلویه (شامل طرحهای صدف، پادجم، دالاهو و آرمان انتخاب) اجرا شده است. پروژه صدف یکی از پروژههای سنگین و بزرگ این مجموعه است. در منطقه گچساران نیز پس از راهاندازی بیدبلند خلیجفارس، اتیلن تولیدی باید در طرحهای مابقی دنا (مانند دهدشت، بروجن، ممسنی و کازرون) استفاده میشد.
وی همچنین با بیان اینکه در تعریف خط دنا، طرحی به نام صنایع پلیمر گچساران در ابتدا دیده نشده بود، یادآور شد: امروز با مقایسه پیشرفت پروژه پلیمر گچساران با پروژههایی که قبلاً در این خط تعریف شده میبینیم که رکوردهای بالایی در اجرای پروژه صنایع پلیمر گچساران به ثبت رسیده است.
بساقزاده تأکید کرد: یکی از افتخارات این دوره، بومیسازی تجهیزات حساس است. در پروژههایی مثل پتروشیمی دنا و سیراف که با چالش تحریم و لایسنسورهای خارجی برای تجهیزاتی مثل ریفورمرها و رآکتورهای سنتز مواجه بودند، با ریسکپذیری مدیران، این تجهیزات برای اولینبار در داخل ایران ساخته شد. در پتروشیمی کارون نیز برای رفع مشکل خوراک CO، پروژه هایکو در حال راهاندازی است.
رئیس شورای سیاستگذاری جایزه تعالی صنعت پتروشیمی در پایان با اشاره به برخی از طرحهای در حال اجرا در صنعت پتروشیمی اشاره و خاطرنشان کرد: طرح توسعه پتروشیمی نوری، بازیابی C3+ در بندر امام و طرح GTP اسلامآباد غرب (تبدیل متانول به پروپیلن) با لایسنس و دانش فنی بومی در حال اجرا هستند. طرح سلمان فارسی نیز بهعنوان اولین واحد PDH (تبدیل پروپان به پروپیلن) توسط بخش خصوصی در حال پیشاندازی است. در پروژه هرمز نیز با توجه به نیاز واحدهای PDH به پروپان، از بوتان مازاد برای خوراک استفاده میشود که همه اینها نشان از ظرفیت بالای صنعت پتروشیمی ایران را دارد.
در ادامه مراسم افتتاحیه این کارگاه، رئیس کمیته علمی جایزه تعالی به مدلهای ارزیابی پرداخت و گفت: در ارزیابی صنعت پتروشیمی از دو مدل استفاده میکند: نخست مدل تعالی سازمانی (EFQM) که یک استاندارد بینالمللی است و ویرایش جدید آن (۲۰۲۵) برای حرکت مطابق با دانش روز دنیا مدنظر قرار گرفته است و مدل CPM3 دیگر که یک مدل بومی و از افتخارات صنعت پتروشیمی است. این مدل مخصوص ارزیابی پروژهها در سطوح مختلف (در حال اجرا یا اتمام یافته) طراحی شده است.
رسول اشرفزاده تصریح کرد: برنامهای برای بازنگری و بهینهسازی مدل CPM3 بر اساس استانداردهای بینالمللی، تجربیات ارزیابان در سالهای گذشته و بهبودهای مورد نیاز در ابعاد رهبری تا عملکرد، در دست اقدام است. هدف این است که در سالهای آینده مدلی شفافتر، سادهتر و کارآمدتر برای ارزیابی طرحها و پروژهها ارائه شود تا به موفقیت بیشتر در اجرای پروژههای صنعت پتروشیمی کمک کند.
گفتنی است، سرفصلهای اصلی این دوره که از سوی حسین رادمهر ارائه شد شامل معرفی استاندارد پایداری P5 در مدیریت پروژه، کاربرد آن در پروژههای صنعتی بود.
