همت و تعهد؛ راهبردی برای افزایش تاب آوری صنعت پتروشیمی
به گزارش خبرگزاری پتروشیمی ایران (ایپنا)،در شرایطی که وزارت خزانه داری آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه صنعت نفت و کشتیرانی ایران اعمال کرده، ضرورت افزایش تاب آوری اقتصادی و کاهش اثر این تحریم‌ها بیش از پیش احساس می‌شود، هرچند که این صنعت پیشران سال ها است که تحریم ها را کم ااثر کرده است.
این تحریم‌ها که با هدف کاهش درآمدهای ارزی ایران طراحی شده‌اند، بر زنجیره صادرات و نقل‌و انتقال مالی در حوزه انرژی اثر می‌گذارند، بااین حال، همان‌طور که رهبر معظم انقلاب تأکید کردند، مذاکره با آمریکا راه حل رفع تحریم ها و مشکلات کشور نیست و تنها راه عبور از این فشارها، «همت مسئولان متعهد و همراهی ملت متحد» است.
صنعت پتروشیمی ایران یکی از اصلی‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور است که سهم قابل توجهی در صادرات غیرنفتی دارد و با وجود این که طی این سال ها این صنعت همواره یکی از گزینه های مورد تحریم بوده است ، اما توانسته مسیرهای تازه‌ای برای ادامه فعالیت خود پیدا کند.
پتروشیمی‌ها بزرگترین عرضه کنندگان ارز در کشور هستند که ۳۰ درصد از عرضه ارزی کشور در بخش غیر نفتی را انجام می‌دهند.از این رو با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی کشور تقویت توان داخلی در صنعت پتروشیمی، به‌عنوان یکی از بخش‌های مهم اقتصادی کشور، باید در اولویت قرار گیرد.
توسعه بازارهای صادراتی و استفاده از روش‌های جایگزین انتقال مالی
با در نظر گرفتن شرایط کنونی تمرکز بر بازارهای آسیایی و تقویت همکاری با کشورهایی که سیاست های تحریمی واشنگتن را دنبال نمی‌کنند، می‌تواند راهگشا باشد. چین، هند، روسیه و کشورهای آمریکای لاتین از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران در این حوزه محسوب می‌شوند. همچنین، استفاده از سازوکارهای تهاتر (مبادله کالا به کالا) و بهره‌گیری از ارزهای جایگزین مانند یوان، روبل و روپیه، می‌تواند اثر محدودیت‌های بانکی را کاهش دهد.
کاهش خام‌فروشی و توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی
یکی از راه‌های کاهش اثر تحریم‌ها، تبدیل مواد اولیه پتروشیمی به محصولات نهایی با ارزش افزوده بالاتر است. توسعه صنایع پایین‌دستی و تولید محصولاتی مانند پلیمرهای مهندسی، مواد شیمیایی خاص و محصولات دارویی، علاوه بر کاهش وابستگی به صادرات مواد خام، بازارهای داخلی و منطقه‌ای را تقویت می‌کند و از فشارهای تحریمی می‌کاهد.
بومی‌سازی فناوری و کاهش وابستگی به تجهیزات خارجی
تحریم‌ها اغلب دسترسی ایران به تجهیزات پیشرفته و فناوری‌های خارجی را محدود کرده‌اند. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان، همکاری با دانشگاه‌ها و توسعه توان داخلی در تولید تجهیزات و مواد اولیه، می‌تواند صنعت پتروشیمی را از وابستگی به خارج بی‌نیاز کند. بسیاری از تجهیزات موردنیاز این صنعت، قابلیت تولید در داخل را دارند و با حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری هدفمند، می‌توان این وابستگی را کاهش داد.
استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری داخلی
یکی از چالش‌های اساسی صنعت پتروشیمی در شرایط تحریم، تأمین مالی پروژه‌ها است. تحریم‌های بانکی مانع از جذب سرمایه خارجی شده‌اند، اما می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های داخلی، این خلأ را پر کرد. بازار سرمایه، صندوق‌های توسعه ملی و سرمایه‌گذاری مشترک میان شرکت‌های داخلی، راهکارهایی هستند که می‌توانند منابع مالی موردنیاز را تأمین کنند.
دیپلماسی انرژی و همکاری با کشورهای همسو
ایران می‌تواند با تقویت دیپلماسی انرژی، مسیرهای صادراتی جدیدی ایجاد کند. همکاری با کشورهایی که به منابع انرژی ایران نیاز دارند و ایجاد پیمان‌های دوجانبه و چند جانبه، می‌تواند به خنثی‌سازی بخشی از اثرات تحریم‌ها کمک کند. به‌عنوان‌مثال، انعقاد قراردادهای بلندمدت با کشورهای همسایه و شرکای تجاری مانند چین و هند، می‌تواند دسترسی به بازارهای جهانی را حفظ کند.
بنابر این گزارش تحریم‌های جدید آمریکا نشان می‌دهد که در شرایطی که فشارهای اقتصادی همچنان ادامه دارد و مسیر مذاکره نیز، طبق تجربه گذشته، راه‌حلی برای رفع مشکلات کشور نیست
تنها راه مقابله با این تحریم‌ها، تمرکز بر توان داخلی، توسعه صنایع پایین‌دستی، جذب سرمایه‌های داخلی و گسترش همکاری‌های بین‌المللی با کشورهای همسو است. با اجرای این راهکارها، صنعت پتروشیمی می‌تواند تاب‌آوری بیشتری در برابر تحریم‌ها پیدا کند و به یکی از محورهای اصلی رشد اقتصادی کشور تبدیل شود.
