به گزارش خبرگزاری پتروشیمی ایران(ایپنا)،بعد از اینکه خبر شیوع بیماری کرونا در گوش جهان پیچید، پشت سر آن بحث قرنطینه عنوان شد. این طرح می‌توانست بسیاری از صنایع را در سراسر جهان را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کند. کما اینکه بعد از اجرا شدن این تصمیم، در بسیاری از کشورهای جهان، شاهد رکود بزرگ و کشیده شدن ترمز رشد و توسعه‌ی اقتصادی شدیم.

حوزه‌ صنعت نفت هم از جمله مواردی بود که دچار رکود و افت قیمت شدید شد؛ آنچنانکه قیمت نفت خام سبک آمریکا برای مدتی به منفی ۴۰ دلار سقوط کرد. کارشناسان دلیل این اتفاق بی‌سابقه‌ تاریخی را کاهش درخواست نفت در زیر سایه‌کرونا می‌دانستند. در همین راستا دولت عربستان سعودی برای در امان ماندن صنعت نفت از گزند عوارض بیماری کرونا، برای فروش بیشتر نفت، قیمت فروش خود را کاهش داد تا مشتریان خود را از دست ندهد.

پیش تر رئیس جمهور آمریکا ابراز داشته بود برای حمایت از صنعت نفت کشورش ممکن است واردات نفت از عربستان را قطع کند. چنین اتفاقات سر در گم‌کننده‌ای وقتی در حوزه‌ نفت رخ می‌دهد، می‌تواند به نحوی دیگر دامان بخش پایین دستی نفت، یعنی پالایشگاه‌ها، خرده‌فروشی سوخت و همچنین صنعت پتروشیمی را بگیرد.

به گزارش نیپنا؛ کاهش نرخ جهانی نفت در دوران کرونا هر چند به ظاهر به سود پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها بود، اما وقتی علت این کاهش در حذف اجباری مشتریان باشد، صنعت پتروشیمی هم می‌تواند زمین‌گیر شود. عربستان سعودی برای در امان ماندن از وضعیت اضطراری پیش آمده، از اخراج برخی از کارکنان خود در حوزه‌ صنعت نفت شروع کرد. ظاهرا قرار شد بار کاهش سود صنعت نفت و عموم صنایع وابسته به آن از جمله پتروشیمی در آن کشور، بر دوش کارگران و کارکنان عربستان نهاده شود. در سایر کشورها نیز اوضاع بهتری را شاهد نبودیم. در کشوری همچون ژاپن که اقتصادش بعد از شیوع ویروس کرونا دچار رکود کم‌سابقه‌ای شده بود، صنعت پتروشیمی از جمله صنایعی بود که با از دست دادن بازار فروش در ۷ ماهه‌ی اول سال ۲۰۲۰، رکود و کاهش سود را بخوبی حس کرد. طبق گزارشات صادرات بنزن، اتیلن و پروپیلن ژاپن از ژانویه تا ژوئیه سال ۲۰۲۰ میلادی با کاهش کم‌سابقه‌ای مواجه شده است. برای آلمان نیز چنین رخداد تلخی به وقوع پیوست.

 پتروشیمی اروپا غرق در کرونا

آلمان از جمله کشورهای پیشرفته‌ای است که از صنعت پتروشیمی چالاکی بهره‌مند است. تنها در سال ۲۰۱۷ بیش از ۸۵۰ میلیارد دلار سود از طریق صنعت پتروشیمی وارد آلمان شد. اما کرونا توانست این سود رویایی را تا حد بسیار زیادی تحت تاثیر قرار دهد. اخبار موجود هر چند با مردانه و زنانه کردن عالم سیاست، خانم آنگلا مرکل را به عنوان یکی از زنان موفق در مهار عوارض کرونا در آلمان معرفی می‌کند، اما اداره‌ آمار فدرال آلمان چیزی دیگر می‌گوید. اداره آمار آلمان در تاریخ ژوئن ۲۰۲۰ از بیشترین کاهش صادرات، نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در ۵۰ سال اخیر خبر داد. صادرات این کشور کمی بیش از ۳۰ درصد و واردات نیز ۲۲ درصد با کاهش مواجه بود. بخش چشمگیری از کاهش صادرات آلمان، به حوزه‌ پتروشیمی باز می‌گردد. در همین زمینه “باسف آلمان” پیش بینی سود عملیاتی خود را به ۶/۴ میلیارد دلار کاهش داد. همچنین این شرکت از تعدیل ۶ هزار نیروی خود در سراسر هان خبر داد. نگرانی‌هایی از این دست باعث شد مرکل صدر اعظم آلمان، بسته‌ محرک اقتصادی ۵۰ میلیارد یورویی را برای اقتصاد آلمان در نظر بگیرد.

در کنار آلمان اگر بخواهیم از کشور اروپایی دیگری نام ببریم که پتروشیمی کرونا زده، به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم با اقتصاد آن بازی کرد، می‌توان از اتریش نام برد. به دنبال بحران اقتصادی ناشی از بیماری همه‌گیر کرونا، صنعت پارچه و نساجی اتریش در معرض ورشکستگی قرار گرفت. اوضاع این صنایع وابسته به صنعت پتروشیمی آنقدر وخیم گزارش شده که چندین برند مشهور اتریشی اعلام ورشکستگی کردند. اهمیت این موضوع به دلیل وابستگی شدید این صنایع به صنعت پتروشیمی است. تامین مواد اولیه‌ نساجی و پارچه، برعهده‌ پتروشیمی‌ها قرار دارد. وقتی این صنایع با مشکلاتی همچون ورشکستگی مواجه شوند، وضعیت دخالت و تاثیرگذاری مثبت صنعت پتروشیمی در آن کشور کاملا عیان است. اتریش از شرکای بزرگ تجاری آلمان محسوب می‌شود.

چین از جمله کشورهای دیگری بود که صنعت پتروشیمی‌اش در زمان کرونا به حالت نیمه تعطیلی کشیده شد. بر اساس گزارش‌های موجود، بعد از تعطیلات سال نو چینی که بسیاری از بخش‌های اقتصادی چین شروع به کار کردند، به دستور دولت کمونیستی چین، تعطیلات صنعت پتروشیمی آن کشور ادامه‌دار شد.

پادزهر ایرانی در پیکره‌ صنعت پتروشیمی

اما وضعیت در ایران چگونه بود؟ طبق گزارش‌های رسمی باید گفت وضعیت صنعت پتروشیمی ایران در مقایسه با کشورهای دیگر از شرایط نسبی بهتری برخوردار بود. تولید محصولات پتروشیمی در ایران نه تنها با کاهش مواجه نشد، بلکه حتی شاهد ثبت رکوردهای جدیدی در تولیدات این محصولات بودیم. این افزایش در سایه‌ کرونا و ضمن تحریم‌های ناجوانمردانه، علاوه بر ارز‌آوری برای کشور، مانع از کارافتادن چرخ صنعت در کشور شد. در همین زمینه باید گفت، هیچ یک از واحدهای پتروشیمی کشور به جهت کرونا با تعطیلی مواجه نشدند. طبق گفته‌ مسئولان این صنعت “رویکرد شرکت ملی صنایع پتروشیمی تکمیل زنجیره‌ تولید، ایجاد تنوع در محصولات، تأمین خوراک صنایع داخلی و همچنین ارتقای ارزش سبد محصولات تولیدی این صنعت است، که این مهم حتی در زمان شیوع همه‌گیری کرونا از کار نایستاد.” در پاره‌ای موارد هم برای رفع نیاز بخش درمانی کشور، حتی پتروشیمی‌ها تمام توان خود را به کار گرفتند و از حداکثر ظرفیت اسمی تولید خود نهایت بهره را بردند.

طبق گفته‌ وزیر نفت تولید محصولات پتروشمی از ۵۶ میلیون تن در سال ۹۲ به ۶۶ میلیون تن در سال ۹۸ رسید و امسال نیز با بهره‌برداری از ۱۷ طرح دیگر پتروشیمی، ۲۵ میلیون تن به ظرفیت پتروشیمی ایران افزوده خواهد شد. بر اساس این آمار شاید ایران و صنعت پتروشیمی ایران تنها نمونه‌ای باشند که در زمان بیماری کوید ۱۹، نه تنها زمین‌گیر نشد، بلکه با جهش غیرقابل تصوری مسیر توسعه‌ خود را ادامه داد. بدون تردید این مدیریت می‌تواند به مثابه الگویی برای سایر بخش‌های صنعتی کشور باشد.