افت بهای جهانی نفت خام تاکنون به کاهش محسوس نرخ در بازار مواد اولیه محصولات پتروشیمی منتهی شده است که خروجی آن افت انتظاری قیمت تمام‌شده تولیدات و ایجاد فضایی برای کاهش نرخ بود.

به گزارش خبرگزاری پتروشیمی ایران(ایپنا)؛  با وجود رشد بهای نیمایی ارز، قیمت‌های پایه اغلب محصولات پتروشیمیایی در بورس کالا با کاهش نرخ همراه شد تا جریان نزولی قیمت‌های جهانی بیش از قبل در بازار داخلی نیز اثرگذار شود. هم‌اکنون کاهش قیمت‌های داخلی محصولات پتروشیمیایی با محوریت پلیمرها از یک سیگنال رسمی قدرتمند نیز برخوردار شده است. این افت نرخ پایه در هفته گذشته یکی از بزرگ‌ترین کاهش قیمت‌ها در ماه‌های اخیر به شمار می‌رود و هیچ بعید نیست که شاهد استمرار روند کاهشی قیمت‌ها در بازار آزاد باشیم آن‌هم در شرایطی که نرخ‌های رسمی در عرضه‌های بورس کالا در هفته‌های آینده نیز می‌تواند با همین احتمال مورد بررسی قرار بگیرد. در گزارش روز گذشته به این موارد اشاره شد ولی در شرایطی که افت قیمت‌ها از داده‌های رسمی برخوردار شده است می‌توان با صراحت بیشتری به بررسی بازار محصولات پتروشیمی پرداخت.

افت بهای جهانی نفت خام تاکنون به کاهش محسوس نرخ در بازار مواد اولیه محصولات پتروشیمی منتهی شده است که خروجی آن افت انتظاری قیمت تمام‌شده تولیدات و ایجاد فضایی برای کاهش نرخ بود. این روند اگرچه با خبرهایی درخصوص کاهش حجم تولید شرکت‌های بزرگ تولیدکننده محصولات پتروشیمی در جهان همراه شده است ولی افت جدی نرخ نشان ‌دهنده که میل به فروش در بازارهای جهانی است؛ گویی واحدهای تولیدی و حتی تجار تلاش دارند محموله‌های در اختیار خود را سریع‌تر به فروش برسانند. این روند البته چیزی شبیه به رقابت منفی در بازارهای جهانی است که شتاب افت قیمت‌ها را افزایش داد. دورنمای بهای نفت خام آن‌هم بعد از داده‌های جانبی از احتمال برگزاری نشست‌های مختلف بین کشورهای تولیدکننده نفت خام، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد که می‌تواند یک داده مضاعف برای افزایش ابهام در بازار محصولات پتروشیمیایی به شمار رود. ساده‌ترین برآورد از آینده بازارهای جهانی محصولات پتروشیمیایی احتمال تداوم افت قیمت‌هاست آن‌هم در شرایطی که هنوز نمی‌توان پیش‌بینی کرد که جنگ پتروشیمی‌ها بعد از جنگ نفتی استارت می‌خورد یا خیر. هم‌اکنون در مورد همین بازار نفت نیز اما و اگرها فراوان است اگرچه رشد قیمت‌های اخیر باز هم نتوانسته امیدواری‌های بزرگی را ترسیم کند و هیچ بعید نیست که جریان عمومی نرخ در نهایت یک فاز کاهشی جدید را در کوتاه‌مدت تا میان‌مدت به ثبت برساند. این نکته به معنی آن است که جنگ پتروشیمی‌ها یعنی تلاش برای کاهش قیمت‌ها و کسب سهم بازار هنوز بیشتر به‌صورت واقعی و مشهود کلید نخورده است و در نهایت آینده‌ای مبهم را در بازار جهانی محصولات پتروشیمی شاهد هستیم اگرچه ساده‌ترین برآورد احتمال افت قیمت‌های جهانی را مطرح می‌کند.

افزایش نزدیک به ۲ درصدی بهای نیمایی ارز هم موجب نشد تا شاهد افت قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا نباشیم تا جایی که یکی از بزرگ‌ترین افت قیمت‌های پایه در ماه‌های اخیر به ثبت رسید. اغلب گریدهای پلیمری و غالب ترکیبات شیمیایی با کاهش نرخ‌ پایه روبه‌رو شده‌اند که بیشترین افت قیمت پلیمرها با ۱۱ درصد کاهش به بازار PVC تعلق گرفته است؛ اگرچه اوضاع در بازار شیمیایی‌های بورس کالا نیز مشابه بازار پلیمرها بود. در گروه کالایی ترکیبات شیمیایی، گازها ( پروپان و بوتان ) بیشترین افت نرخ را به خود اختصاص دادند.  البته این روند نزولی در شرایطی به ثبت رسید که در بازار شیمیایی‌ها استایرن منومر، کریستال ملامین و آروماتیک سنگین و در بازار پلیمرها؛ پلی اتیلن ترفتالات و برخی انواع سنگین اکستروژن (پلی‌اتیلن‌های سنگین اکستروژن CRP۱۰۰ black و PE۸۰) رشد نرخ را به ثبت رساندند.هیچ بعید نیست که افت جدی نرخ در هفته جاری آغاز یک جریان نزولی جدید باشد که در بازارهای جهانی می‌توان شواهد آن را مشاهده کرد. شاید بعد از مدت‌ها اثر نوسان قیمت‌های جهانی قوی‌تر از تغییر نرخ نیمایی ارز برای تعیین قیمت‌های پایه باشد. رخدادی که از هم‌اکنون آغاز شده و ادامه یافتن آن هم دور از ذهن نیست.

حال که قیمت‌های پایه پلیمرها در بورس کالا با افت نرخ جدی اعلام شده انتظار داریم بازار هم خود را با شرایط جدید وفق دهد. از هم‌اکنون شاهد آغاز افت قیمت‌ها در بازار آزاد هستیم که خود یک سیگنال مهم است. این در حالی است که عرضه‌های امروز و فردا و شرایط معاملات آن اهمیت بسیار بالایی دارد زیرا نشان می‌دهد که رفتار بازار در آغازین روزهای فعالیت چگونه خواهد بود. البته اما و اگرهای تولید و حمل و نقل را باید در وضعیت فعلی دخیل دانست بنابراین یک سیگنال کاهشی مهم در برابر حجم معاملات از هم‌اکنون ترسیم شده است. این روند کلی را باید در شرایطی مدنظر قرار داد که ماه رمضان هم در پیش است که داده‌های جانبی خاص خود را به همراه دارد و از هم‌اکنون شاید بتوان گفت که بازارها حتی بدون در نظرگرفتن نوسان نرخ، باز هم یک عقبگرد بنیادین را حس می‌کنند.

کاهش احتمالی تقاضا در برابر رشد انتظاری عرضه‌ها در مقایسه با هفته‌های اخیر را باید در نظر گرفت، ولی این احتمال هم مدنظر قرار دارد که بازار در هفته‌ گذشته حجم معاملات بسیار پایینی را تجربه کرده که ناخودآگاه پتانسیل رشد حجم معاملات را در بر دارد ولی در مورد میزان آن نمی‌توان اظهارنظر قاطعی کرد آن‌هم در شرایطی که معاملات هفته جاری می‌تواند به‌عنوان یک چراغ راهنمای مهم برای ترسیم شرایط بازار ایفای نقش کند. حجم معاملات در هفته جاری و میزان رقابت برای خرید (در صورت وجود) در شرایطی که روند کلی در بازار کاهشی ارزیابی می‌شود به معنی احتمال تشدید روند نزولی قیمت‌ها در بازار آزاد است اگرچه اما‌و‌اگرهای حمل و نقل و میزان فروش در بازار آزاد هم در این چارچوب مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اینکه فعالان بازار چه رفتاری از خود نشان می‌دهند به این معنی است که خریداران دورنمای بازار را چگونه ترسیم کرده و همچنین با وجود بررسی اطلاعات حمل و نقل، چه رویکرد معاملاتی را برای خود تصویر کرده‌اند. به وضوح می‌توان گفت که خرید در شرایط فعلی دلهره‌آور است اگرچه معاملات پیش‌رو نشان خواهد داد که معامله‌گران در روزهای سخت کرونایی بازار پلیمرها چگونه رفتار خواهند کرد و همچنین چه زمانی را برای گذار از این شرایط در ذهن خود مجسم کرده‌ و آینده را چگونه می‌بینند.

در شرایطی قرار داریم که داده‌های قطعی مورد اتکا محدود است بنابراین ترسیم دورنمای بازار هم دشوار خواهد بود به همین دلیل باید معاملات این هفته را مهم‌تر از هفته‌های قبل یا اواخر سال گذشته در نظر گرفت. شاید هنوز در مورد تحلیل اوضاع پیش‌روی بازار زمان مساعدی فرانرسیده باشد ولی تجربه سال‌های اخیر نشان داده که دوره‌های رکود زمانبر است و شاید تازه در ابتدای یک بازه زمانی برای رکود قرار داشته باشیم. البته کاهش قیمت‌ مواد اولیه تکانه‌ای برای تحریک تقاضا به شمار خواهد رفت ولی اگر ذهنیت اهالی بازار بر استمرار کاهش نرخ و ضعف تولید باشد (که دور از ذهن نیست) آن‌گاه سیاست خرید مواد اولیه واحدهای تولیدی است که آینده بازار را تعیین خواهد کرد. البته درخصوص آینده قیمت‌ها نمی‌توان چندان هم به رفتار اهالی بازار توجه کرد زیرا قدرت‌نمایی و اثرگذاری نرخ‌های پایه در بورس کالا به قدری است که فضای چندانی را برای خودنمایی تقاضا و رشد نرخ به دلیل افزایش تقاضا باقی نگذاشته است. نگاه‌ها به بهای نفت خام شاید یک دلخوشی مقطعی باشد ولی ریسک‌های تولیدی در کنار کاهش بهای مواد اولیه و روزهای سخت تقاضا فضای چندانی را برای امیدواری باقی نمی‌گذارد اگرچه نوسان قیمت نیمایی ارز هم باید در این محاسبات در نظر گرفته شود.