پس از لغو برخی از بخش‌نامه‌های اخیر بازار سرمایه توسط رییس جدید سازمان بورس، حالا سرمایه‌گذاران و فعالان بازار برای حل مشکل هسته معاملات هم چشم امیدشان به حسن قالیباف اصل دوخته شده است و خواهان برطرف شدن این مشکل نرم‌افزاری با استفاده از توان و دانش فنی شرکت‌های داخلی هستند. فلزات، پالایشی، پتروشیمی و بانکی‌ها سهم‌های پربازده در سال ۹۹

به گزارش خبرگرازی پتروشیمی ایران(ایپنا)؛ مهدی ساسانی، تحلیلگر ارشد بورس و بازارهای مالی، ضمن قدردانی از تلاش‌های شاپور محمدی، رییس پیشین سازمان بورس برای تغییرات مثبتی که در ابتدای دوران مسئولیتش در بازار سرمایه ایجاد کرده بود، از رییس جدید سازمان بورس خواستار تغییرات بزرگ‌تری در بازار سهام ایران شد. وی معتقد است: «استفاده از توان داخلی برای ایجاد هسته بومی معاملات، یک ریسک محسوب می‌شود و قالیباف توانایی انجام آن و ایجاد تغییرات بزرگ‌تر را در بازار سرمایه ایران دارد.» متن این گفت‌وگو در پی می‌آید.

تغییرات اخیر در راس مدیریت بازار سرمایه با توجه به مشکلاتی که سرمایه‌گذاران با آن مواجه هستند، به‌ویژه وقفه‌های پی‌درپی هسته معاملات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پیش از پرداختن به مشکلات بازار سرمایه، قدردان تلاش‌های محمدی رئیس سابق سازمان بورس هستیم که تغییرات بسیار خوبی را در ابتدای دوران ریاست‌شان در سازمان بورس، ایجاد کردند. این تغییرات در میان و بلندمدت برای بازار سرمایه سودمند بود. تا پیش از ریاست ایشان، شاهد توقف‌های طولانی مدت در برخی نمادها که با مدیریت ایشان برطرف شد. به‌نظر من عملکرد محمدی را در شروع کار و مشکلاتی که بعد از اتفاقات در بازار پایه رخ داد، نباید خلط کنیم. از آنجایی‌که بازار سرمایه ایران بزرگ شده است و نیاز به رویکردهای بزرگ‌تر و نگاه‌های جدیدتر دارد، حضور قالیباف اصل –که از فعالان و بزرگان قدیمی بازار سرمایه هستند- را بر مسند ریاست سازمان بورس به فال نیک می‌گیریم. بازار سرمایه در حال نزدیک شدن به دوران بلوغ است و طبیعتا نگاه‌ها و ابزارها هم باید به فراخور بزرگی بازار تغییر کند و بزرگ‌تر شود. بازار از نظر ارزش مارکت، ارزش معاملات و شمار سهامداران در حال بزرگ شدن است اما متاسفانه زیرساخت‌ها کمابیش قابلیت این حجم از معاملات را ندارد و هسته معاملات، سایت فناوری، OMS های خدمات رسان به کارگزاری‌ها و حتی کارگزاری‌ها نتوانستند خدمات مناسبی را در سطح بازاری که بزرگ شده است، ارتقا دهند. این درحالی‌است‌که به استناد گفته‌های مسئولان و مدیران مربوط، افراد و شرکت‌های داخلی توانمندی برای ایجاد هسته بومی معاملات و یا ارتقای آن در کشور وجود دارند که می‌توانند برای حل این مشکل بازار سرمایه کمک کنند اما مساله اصلی این است که آیا مسئولان و مدیران مربوط توانایی و ریسک‌پذیری استفاده از این ظرفیت‌ها را برای برطرف کردن مشکلات هسته معاملات دارند؟ آیا رییس جدید سازمان بورس حاضر است این ریسک را بپذیرد و از توانمندی و دانش دانشمندان داخلی برای بومی‌سازی یا ارتقای هسته کمک بگیرد؟ با توجه به پیشینه جناب دکتر قالیباف به‌نظر می‌رسد که ایشان با استفاده از توان مدیریتی و روابط خوبی که با دولتمردان دارند می‌توانند این نیاز بازار سرمایه و خواسته اهالی بازار سهام را مرتفع کنند.

اختلال در هسته معاملات تا چه میزان بر عملکرد معامله‌گران و همچنین سهام شرکت‌ها تاثیرگذار است؟

بسیاری از مسایلی مانند منفی و مثبت شدن سهم‌ها الزاما به جریان نقدینگی و فرایند اقتصادی مربوط نیست و گاهی زیرساخت‌های فیزیکی عامل آن است. در برخی مواقع، توان و ریال برای مشارکت در معاملات وجود دارد اما امکان انجام معاملات فراهم نیست و تداخلی در بازار ایجاد می‌شود.

در مجموع ارزیابی‌تان از روند کلی بازار سرمایه چیست؟

در روند کلی، بازار به‌خوبی در حال پوست‌اندازی است و اعداد از نظر ریالی و واحدهای شاخص بالاتر می‌روند و ذهن‌ها به این اعداد عادت می‌کنند و آماده اعداد بالاتر هم هستند. بسیاری از نمادها هنوز جا برای رشد دارند و حبابی در این دسته از نمادها مشاهده نمی‌شود اما منکر رشد بی‌رویه برخی نمادها و خطرناکی آنها هم نمی‌شوم. نمادهایی که در کمتر از یک‌سال رشدهای هزار تا هزار و پانصد درصد کردند درحالی‌که اتفاق خاصی چه از نظر تغییر تعداد سهام شامل افزایش سرمایه و یا افق چشم‌انداز سرمایه‌ای و فرایند اقتصادی در این شرکت‌ها رخ نداده است. این سهم‎‌ها زیر تاثیر جریان نقدینگی رشد کردند و حبابی شدند و نیاز دارند که یا اصلاح قیمتی انجام دهند یا فرایند عملیاتی شرکت، خود را به قیمت‌ها برساند و این فاصله بزرگ را کم کند. در سوی دیگر بازار نیز یک جریان مخالف هم دیده می‌شود؛ شرکت‌هایی که ثبات سودآوری، ظرفیت افزایش سود یا طرح‌های توسعه‌ای و افزایش سرمایه و جابجایی دارایی‌های غیرمولد مانند زمین و ملک دارند تا نقدینگی را به چرخه تولید بازگردانند. این دو دسته با هم یکی نیستند و باید برای سرمایه‌گذار تفهیم کنیم که از بین این شرکت‌ها، سهم‌های پربازده‌تر و با ظرفیت بالاتر را برای خرید انتخاب کنند. همچنین هشدار بدهیم که اسیر سهم‌های کاذب در برخی از نمادهای کوچک‌تر که با دست‌کاری قیمت رشد کرده‌ند یا در حال رشد هستند، نشوند.

نمادها و سهم‌هایی که قابلیت رشد و بازدهی مناسب را دارند، کدام گروه و صنایع هستند؟

بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی که با کاهش تحریم‌ها و ثبات قیمت‌های جهانی تداوم سودآوری خواهند داشت، گروه فلزات به‌خوبی در بورس کالا فروش می‌کنند و حجم فروش و نرخ‌های‌شان خیلی خوب است و نشان می‌دهد در گزارش‌های بعدی حرفی برای گفتن دارند مانند: ذوب آهن اصفهان، فولاد خوزستان، فولاد مبارکه و غیره که در بورس کالا فروش‌های خوبی دارند و سود این فروش‌ها چند ماه بعد در گزارش‌های مالی منتشر خواهد شد، شرکت‌های پالایشی که با فاصله گرفتن از بحران نفت و حد فاصل قیمت نفت و فراورده‌ها به میزانی برسد که سودآوری این شرکت‌ها را بیمه‌ کند، از جمله سهم‌هایی هستند که می‌توان روی آن‌ها حساب باز کرد. همچنین گروه بانکی که در حال تبدیل دارایی‌های غیر مولدشان به ریال هستند تا زیان‌ها را به سود تبدیل کنند.

بنابراین توصیه شما به سهامداران، به‌ویژه تازه‌واردان بازار سرمایه چیست؟

توصیه می‌کنم به‌جای رفتن به سراغ نمادهای حبابی که اتفاق خاصی در آنها رخ نداده و گاهی شرکت‌ها هم شفاف‌سازی و اعلام می‌کنند که اتفاقی رخ نداده و قرار هم نیست رخ بدهد و قیمت سهام ما حبابی است، به سمت نمادهای بهتر و سهم‌های پرپتانسیل‌تر با بازدهی بیش‌تر بروند و ما فعالان بازار باید این سهم‌های خوب را به سرمایه‌گذاران معرفی و هدایت کنیم تا نقدینگی به روش درست جذب بازار سرمایه شود